Dấu hiệu bệnh chàm da và cách điều trị từ Bác sĩ Da liễu

Tham vấn y khoa: Bác sĩ Da liễu Hun Kim Thảo

Bệnh chàm da là tình trạng có thể xảy ra ở cả trẻ em lẫn người trưởng thành. Bệnh này có nhiều thể khác nhau với các triệu chứng bệnh và nguyên nhân riêng. Hãy cùng Grace Skincare Clinic tìm hiểu để tìm ra cách kiểm soát và ngăn ngừa bệnh lý và sự bùng phát của các loại bệnh này một cách hiệu quả nhé!

Bệnh chàm là gì?

Khi da bạn thường xuyên ngứa và đỏ thì có thể bạn đã mắc phải bệnh chàm da. Tình trạng này xảy ra rất phổ biến đối với trẻ em nhưng người lớn vẫn có thể gặp phải. Bệnh còn được gọi là viêm da cơ địa. Đây là một thể phổ biến nhất của bệnh chàm.

“Cơ địa” được đề cập ở đây là một số vấn đề da dị ứng liên quan đến di truyền. Người mắc phải loại bệnh này thường đi kèm các tình trạng như dị ứng, hen suyễn, đỏ ửng trên bề mặt da.

Triệu chứng thường gặp ở bệnh chàm da

Bệnh chàm có nhiều thể khác nhau cùng với nguyên nhân khởi phát và các triệu chứng bệnh khác nhau. Dưới đây là một số những triệu chứng phổ biến liên quan thường gặp phải ở các thể bệnh đó:

• Khô, bong tróc, vảy da trên bề mặt da
• Đỏ da
• Ngứa, có thể rất dữ dội

| Xem thêm các bệnh viêm da thường gặp và các loại phương pháp điều trị có thể áp dụng đạt hiệu quả cùng chuyên gia 

7 thể khác nhau của bệnh chàm da

Viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa là dạng phổ biến nhất của bệnh chàm. Nó thường xảy ra ở trẻ em và ít nghiêm trọng hơn, dễ khỏi hơn so với người lớn. Viêm da cơ địa được các chuyên gia cho rằng nó thuộc bộ ba bệnh dị ứng đi kèm với nhau, liên quan đến di truyền.

“Bộ ba” ở đây gồm ba bệnh. Hai bệnh còn lại thuộc bộ ba là hen và sốt cỏ khô. Rất nhiều người viêm da cơ địa đều gặp cả ba tình trạng này.

Triệu chứng viêm da cơ địa

• Phát ban thường xuất hiện ở khuỷu tay và đầu gối
• Da ở nơi phát ban trở nên sáng, tối hay dày hơn
• Những mụn nhỏ li ti có thể xuất hiện, rỉ dịch nếu gãi hay chà xát
• Trẻ em thường xuất hiện phát ban ở da đầu hay ở má
• Da cũng có thể bị nhiễm trùng nếu bị chà xát mạnh

Nguyên nhân viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa xảy ra khi hàng rào bảo vệ các tác nhân từ bên ngoài của da bị suy yếu. Điều này có nghĩa là da ít có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây kích ứng hay các dị nguyên. Các yếu tố gây ra viêm da cơ địa bao gồm:

• Các yếu tố di truyền
• Da khô
• Hệ miễn dịch của cơ thể có vấn đề
• Tác nhân khởi phát từ môi trường theo thời gian

Viêm da tiếp xúc

Khi da bạn đỏ lên hay kích ứng do tiếp xúc với vật, chất nào đó thì có thể bạn mắc phải viêm da tiếp xúc. Có hai loại là: viêm da tiếp xúc dị ứng do phản ứng của hệ thống miễn dịch với các chất gây kích ứng như nhựa, kim loại hoặc là viêm da dị ứng do tiếp xúc hóa chất hay các chất gây kích ứng da.

Triệu chứng viêm da tiếp xúc

• Da ngứa, đỏ, bỏng và châm chích
• Các hạt sưng ngứa được gọi là phát ban có thể nổi lên trên da
• Các mụn nước chứa đầy dịch, trong thời gian sau đó có thể gây rỉ dịch và đóng vảy
• Theo thời gian, da có thể dày lên, đóng vảy hoặc nhăn nheo

Nguyên nhân viêm da tiếp xúc

Viêm da tiếp xúc xảy ra khi bạn tiếp xúc phải chất gây kích ứng da hay chất gây khởi phát phản ứng viêm. Các nguyên nhân gây ra phổ biến thường là:

• Sử dụng chất tẩy quần áo
• Sử dụng nước Javen
• Trang sức
• Nhựa
• Niken
• Sơn
• Chất độc của cây thường xuân hoặc một số các loại thực vật khác
• Sử dụng sản phẩm chăm sóc da bao gồm cả sử dụng sản phẩm trang điểm
• Sử dụng xà phòng, nước hoa
• Sử dụng một số chất diện hoạt
• Sử dụng thuốc lá

Chàm tổ đỉa

Chàm tổ đỉa là một trong những bệnh gây ra bởi các mụn nước nhỏ xuất hiện trên bàn tay, bàn chân. Nó thì phổ biến ở nữ giới hơn là ở nam giới.

Triệu chứng chàm tổ đỉa

• Xuất hiện các mụn đầy dịch ở ngón tay, ngón chân, lòng bàn tay, mặt dưới bàn chân.
• Những mụn nước này gây đau, ngứa
• Da có thể có vảy, bong da, nứt da theo thời gian

Nguyên nhân bệnh tổ đỉa

• Dị ứng
• Chân, tay ẩm ướt
• Tiếp xúc hóa chất như niken, coban, muối crom
• Căng thẳng

Bệnh chàm da tay

Tình trạng ngứa, đỏ chỉ ảnh hưởng đến bàn tay được gọi là chàm da tay. Bạn có thể mắc phải thể này nếu làm các công việc như làm tóc, vệ sinh, làm những việc mà bạn phải thường xuyên sử dụng hoá chất gây kích ứng da.

Triệu chứng của bệnh chàm da tay

• Tay của bạn bị ảnh hưởng và trở nên đỏ, khô, ngứa
• Tay có thể nứt và có mụn nước

Nguyên nhân bệnh chàm da tay

Bệnh chàm da tay khởi phát do tiếp xúc với hóa chất. Những người làm công việc tiếp xúc với chất gây kích ứng có nhiều khả năng gặp phải dạng này hơn, chẳng hạn như:

• Vệ sinh
• Làm tóc
• Chăm sóc sức khỏe
• Giặt ủi hay giặt khô

Viêm da thần kinh

Viêm da thần kinh thì tương tự như viêm da cơ địa, đều dẫn đến dày da và các mảng vảy nổi trên da.

Triệu chứng của bệnh

• Da dày, các mảng vảy xuất hiện trên tay, chân, sau gáy, da đầu, lòng bàn tay, bàn chân hoặc ở bộ phận sinh dục
• Những mảng này có thể rất ngứa, đặc biệt xảy ra lúc bạn nghỉ ngơi hay đang ngủ
• Nếu như bạn gãy vào những mảng này, có thể gây chảy máu và dẫn đến nhiễm trùng

Nguyên nhân của bệnh

Viêm da thần kinh thường bắt đầu ở những bệnh nhân đã mắc các thể chàm da khác hoặc vảy nến. Các chuyên gia thì không biết được chính xác nguyên nhân gây ra là gì nhưng cơ thể căng thẳng có thể được xem là một tác nhân.

Chàm thể đồng tiền

Thể này làm xuất hiện các đốm tròn, hình đồng tiền trên da. Thể đồng tiền trông rất khác với các bệnh chàm da khác và có thể gây ngứa ngáy.

Triệu chứng của bệnh

• Các đốm tròn, hình đồng tiền xuất hiện trên da
• Các đốm này có thể gây ngứa hoặc có vảy

Nguyên nhân

Thể đồng tiền có thể khởi phát do côn trùng đốt hoặc một phản ứng dị ứng với hóa chất hay kim loại. Da khô cũng có thể gây nên vấn đề về da này. Bạn sẽ có nhiều khả năng mắc phải thể này nếu như đã mắc một thể chàm khác, chẳng hạn như viêm da cơ địa.

Viêm da ứ đọng

Viêm da ứ đọng xảy ra khi chất dịch thoát ra khỏi những tĩnh mạch suy yếu đến da của bạn. Các chất dịch này gây ra các triệu chứng sưng, đỏ, ngứa và đau.

Triệu chứng của bệnh

• Phần dưới của chân có thể sưng lên, đặc biệt vào ban ngày khi bạn đi bộ
• Chân có thể đau và cảm giác nặng nề
• Bạn có thể giãn tĩnh mạch với những tĩnh mạch dày lên, những tĩnh mạch suy yếu bị hỏng ở chân của bạn
• Vùng da phía trên các tĩnh mạch giãn sẽ khô và ngứa
• Cẳng chân và mặt trên bàn chân có thể sẽ hình thành các vết thương hở

Nguyên nhân

Viêm da ứ đọng xảy ra ở những người có vấn đề về lưu thông máu ở phần cẳng chân. Thông thường sẽ có các van giúp đẩy máu từ chân quay về tim. Nếu các van này gặp trục trặc, máu sẽ bị ứ đọng ở chân khiến chân có thể bị sưng và tĩnh mạch bị giãn.

| Đọc thêm bài viết này để biết bị dị ứng nên làm gì, cũng như cách trị dị ứng da mặt hiệu quả

Khi nào cần gặp bác sĩ để khám bệnh chàm da?

Bạn nên đến gặp Chuyên gia về da nếu triệu chứng như ngứa và đỏ không biến mất, gây ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn. Chuyên gia về da có thể chẩn đoán, kiểm soát và trị bệnh.

| Mặc dù vô hại và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng dày sừng nang lông sẽ gây mất thẩm mỹ và có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu vì làn da khô ráp. Nguyên nhân của chứng bệnh dày sừng nang lông là gì? Dày sừng nang lông có chữa được không?

Bác sĩ da liễu chẩn đoán bệnh chàm da như thế nào?

Để hiểu rõ về tình trạng da trước khi tiến hành điều trị bệnh chàm, các bác sĩ chuyên về da có thể hỏi các yếu tố gây ra có liên quan để xác định xem thể chàm bạn đang mắc phải là gì. Các yếu tố gây ra có thể là:

• Những gì bạn ăn và uống
• Sản phẩm sử dụng cho da, hoá chất, xà phòng, đồ trang điểm, nước giặt quần áo mà bạn sử dụng
• Những hoạt động bạn tham gia chẳng hạn như đi dạo trong rừng hoặc bơi trong hồ bơi có khử trùng bằng clo trong thời gian lâu
• Thời gian bạn ngâm cơ thể mình trong bồn tắm, vòi sen và nhiệt độ của nước
• Khi nào cơ thể bạn căng thẳng

Chuyên gia cũng có thể thực hiện việc xét nghiệm dị ứng bằng một miếng dán (patch test). Các miếng dán này được tẩm một ít tác nhân gây kích ứng và được áp lên vùng da đó. Dán lên da khoảng 20-30 phút để thấy được phản ứng của da nếu nó xảy ra.

Xét nghiệm này sẽ giúp chuyên gia về da có thể xác định được chất nào chính là tác nhân gây ra bệnh, từ đó bạn có thể phòng tránh chúng.

Cách điều trị bệnh chàm tại nhà

Bên cạnh việc dưỡng ẩm cho da, một số liệu pháp tự nhiên có thể thực hiện sau đây có thể giúp kiểm soát và hạn chế bệnh hiệu quả.

Sử dụng bột yến mạch

Sử dụng bột yến mạch để tắm là một trong những phương pháp có thể làm giảm sự ngứa ngáy do phát ban. Bạn nên tắm bằng nước ấm và dưỡng ẩm ngay sau đó để hạn chế khô da.

Sử dụng Probiotics

Nhiều bằng chứng cho thấy rằng sử dụng probiotics, prebiotics có thể ổn định hệ vi sinh vật đường ruột và có lợi trong điều trị viêm. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu để ủng hộ cho việc áp dụng phương pháp này trong khi thực hiện điều trị.

Phương pháp ngăn chặn sự bùng phát của bệnh chàm

Dưới đây là một số phương pháp có thể thực hiện để ngăn chặn sự bùng phát và kiểm soát những triệu chứng bệnh chàm da:

• Đắp gạc mát lên da hoặc tắm với hỗn hợp bột yến mạch hay các loại thuốc muối để giảm ngứa.
• Dưỡng ẩm hằng ngày bằng một số loại kem hay các loại thuốc mỡ thân dầu nhằm xây dựng hàng rào có khả năng bảo vệ chống lại các yếu tố xâm nhập. Thoa kem ngay sau khi ra khỏi vòi sen hay bồn tắm mỗi ngày để có tác dụng giữ ẩm.
• Sau khi tắm, dùng khăn mềm thấm nhẹ lên da, không được chà xát.
• Tránh việc gãi làm trầy xước và có thể dẫn đến nhiễm trùng da.
• Sử dụng một số loại nước giặt quần áo, chất tẩy rửa, đồ trang điểm và các sản phẩm chăm sóc da không mùi mỗi ngày.
• Mang găng tay và quần áo bảo hộ bất cứ khi nào tiếp xúc với hóa chất.
• Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái, làm từ các sợi vải mềm như là cotton.
• Bạn cũng cần phải tránh hết các tác nhân có thể gây kích ứng để hạn chế sự bùng phát của bệnh.

Các phương pháp điều trị bệnh chàm da với bác sĩ da liễu

Bệnh chàm da được điều trị dựa theo tác nhân gây kích ứng. Các Bác sĩ có thể khuyến cáo sử dụng riêng lẻ hay kết hợp các chất sau đây:

Thuốc kê đơn

Tuỳ thuộc vào tác nhân gây bùng phát bệnh, bạn có thể sử dụng các loại thuốc kháng dị ứng đường uống, sử dụng kem có thành phần corticosteroid dùng ngoài da hoặc cả hai.

Trong khi kem steroid bôi ngoài da chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn thì thuốc kháng dị ứng có thể được sử dụng quanh năm ngoài da để có tác dụng ngăn chặn các triệu chứng.

Một lựa chọn khác là áp dụng sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch có tác dụng làm giảm đáp ứng miễn dịch đối với các trường hợp nghiêm trọng.

Antihistamines hạn chế bệnh chàm da

Antihistamines là thuốc không kê đơn có thể có tác dụng làm giảm tỷ lệ người mắc bệnh. Ngoài ra, sử dụng các thuốc thuộc nhóm này có thể có tác dụng ngăn chặn sự ngứa gãi tại nơi phát ban, nhất là đối với trẻ em.

Luôn luôn hỏi ý kiến Chuyên gia trước khi sử dụng thuốc kháng dị ứng không kê đơn cho ngoài da hoặc uống.

Tiêm dị ứng nguyên

Đối với các trường hợp dị ứng nghiêm trọng, không có tác dụng đáp ứng tốt khi sử dụng thuốc thì Chuyên gia có thể chỉ định thực hiện liệu pháp miễn dịch hay “tiêm dị ứng nguyên”. Các mũi tiêm này chứa một lượng rất nhỏ chất gây ra dị ứng cho bạn trong khi thực hiện.

Các chuyên gia sẽ tăng liều từ từ trong khi thực hiện trong vài tháng. Mục đích điều trị ở đây là có tác dụng giúp tăng cường hệ miễn dịch đối với các tác nhân gây dị ứng, làm giảm nguy cơ bùng phát bệnh.

Bệnh chàm da có hết hoàn toàn không?

Hiện nay vẫn chưa biết được làm cách nào có thể khiến bệnh chàm tự khỏi nếu không được chữa trị. Đối với hầu hết người mắc phải, chàm da là một bệnh mạn tính đòi hỏi phải cẩn thận các tác nhân gây kích ứng để ngăn ngừa bệnh bùng phát.

Tuổi tác cũng được cho là đóng vai trò nhất định: khoảng 60% người mắc phải chàm da là trẻ sơ sinh. Nếu bạn mắc phải bệnh chàm lúc còn nhỏ thì các triệu chứng có thể được cải thiện khi lớn.

Nếu bạn khởi phát bệnh do tiếp xúc với các chất kích ứng, bệnh có thể sẽ biến mất vài tuần sau khi điều trị.

Làm sao để ngăn ngừa bệnh chàm?

Mặc dù vẫn chưa biết được cách chữa khỏi chàm da cho người bệnh nhưng bạn có thể làm giảm sự xuất hiện của các đợt bùng phát thông qua các biện pháp phòng ngừa sau:

Tránh các tác nhân gây khởi phát bệnh chàm da

Cách tốt nhất để ngăn chặn và kiểm soát bệnh bùng phát là tránh các tác nhân gây bệnh khi có thể. Chúng bao gồm bất kỳ chất gây dị ứng nào đã biết cũng giống như việc nhạy cảm với hoá chất hay vải.

Căng thẳng và nội tiết tố cũng có thể gây bùng phát bệnh lý và khiến nó trở nên tồi tệ hơn.

Bảo vệ da của bạn

Bảo vệ hàng rào bảo vệ da bằng các loại kem dưỡng ẩm là rất quan trọng, nhất là sau khi tắm. Bạn nên sử dụng các loại kem dưỡng da không chất bảo quản và hương liệu.

Ngoài ra, bạn cũng có thể hạn chế bệnh bùng phát bằng cách tránh việc gãi vào bất cứ vết đỏ nào đang phát triển. Điều này giúp ngăn ngừa các vết thương hở, làm giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng.

Kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm

Mặc dù bản thân bệnh chàm da thỉnh thoảng có thể gây khô da nhưng vấn đề về da này thường tồi tệ hơn do nhiệt độ và độ ẩm. Cân nhắc giữ cho nhà của bạn được khô ráo và mát mẻ nhằm kiểm soát và ngăn ngừa bệnh bùng phát.

Thân nhiệt cũng đóng một vai trò nhất định. Lựa chọn sử dụng các loại vải thoáng khí như cotton có thể giúp kiểm soát nhiệt thoát ra khỏi cơ thể. Tắm nước mát sau khi tập thể dục cũng có thể mang lại lợi ích nhất định.

Mặc dù không có phương pháp điều trị dứt điểm bệnh chàm da, nhưng bạn vẫn có thể ngăn ngừa và kiểm soát chúng. Nếu những vết sưng đỏ cùng cơn ngứa khiến bạn khó chịu, đừng ngần ngại liên hệ với Grace Skincare Clinic để được các chuyên gia về da hỗ trợ.

Liên Hệ Tư Vấn

Grace Skincare Clinic
Phòng khám da liễu quốc tế sử dụng thiết bị và công nghệ đạt chuẩn FDA & CE

102ABC Cống Quỳnh, Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh, Việt Nam
Đặt lịch: https://www.graceskinclinic.com/book-now
SĐT: 02822-531-223
Hotline: 0961-796-809

Nguồn tham khảo: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/atopic-dermatitis-eczema/symptoms-causes/syc-20353273